Uitroeptekens! & Vraagtekens?

Een van de beste manieren om beter te worden als schaker is door partijen te analyseren. Stapje voor stapje ga je elke zet onderzoeken, waarbij je steeds kijkt wat goed ging en waar het beter had gekund. De computer is hierbij een handig hulpmiddel, maar het is nog veel leuker om met een tegenstander te analyseren. Na afloop van een partij bespreek je wat jij dacht en luister je naar wat de tegenstander dacht. Op het moment dat je het misschien een keertje oneens bent, dan ga je nader onderzoeken wie er precies gelijk heeft. Als blijkt dat je zelf iets overzien hebt dan is dat helemaal niet erg, het is namelijk de perfecte manier om te leren van je fouten.

Niet alleen je eigen partijen zijn geschikt voor een analyse. Zo kan het ook interessant zijn om een keer een analyse te bekijken van een grootmeesterpartij. Je zult er achter komen dat zij ook nog genoeg fouten maken! Als een commentator of instructeur verslag doet van een grootmeesterpartij, dan zal deze allemaal uitroeptekens en vraagtekens uitdelen. Dit is onderdeel van de ‘annotatie’. In het kort betekent dit moeilijke woord een ‘verklarende aantekening’. De commentator maakt aantekeningen bij de zetten om uit te leggen wat er in zijn of haar ogen allemaal gaande is op het bord. 

Naast aantekeningen in woorden worden ook uitroeptekens en vraagtekens gebruikt. Deze hebben een betekenis. Zo worden uitroeptekens uitgedeeld aan heel slimme zetten en krijgen slechte zetten een vraagteken. Zo’n uitroepteken verdien je niet zo maar. Alleen heel goede en bijzondere zetten krijgen uitroeptekens uitgedeeld. Als je snel wilt weten waar het mis is gegaan in een partij kun je daarentegen op zoek naar de vraagtekens. 

In de vorige blog bespraken we al dat schaakwetenschappers liever lui zijn dan moe. Dit geldt ook voor schaakinstructeurs! Ze hebben daarom nog meer symbolen bedacht om de annotatie korter te maken. Zo wordt papier en inkt bespaard, en kan de lezer in minder tijd een partij doornemen. De symbolen die ik hier bedoel zijn de plusjes en minnetjes. Deze zijn bedoeld om duidelijk te maken wie er goed voor staat. Zo betekent +- dat wit op winst staat, terwijl =+ betekent dat zwart iets beter staat. 

Mocht je weer eens van die gekke symbolen tegenkomen dan hoef je vanaf nu nooit meer in verwarring te raken!

De vorige blog over de schaaknotatie eindigden we met een quizvraag. Als je de zetten correct hebt uitgevoerd krijg je de volgende stelling:

Deze opening wordt ook wel het Bogo-Indisch genoemd. Het is vernoemd naar de Duits-Russische schaker Efim Bogoljubow, die deze opening regelmatig speelde aan het begin van de 20e eeuw. 

Mocht je geïnteresseerd zijn wat alle speciale schaaksymbolen precies betekenen, dan vind je hieronder een overzicht. Hierbij is het vooral nuttig om de uitroeptekens en vraagtekens te onthouden, omdat deze het meest voorkomend zijn. 

! Goede zet
!! Briljante zet

!? Interessante zet

? Slechte zet

?? Blunder

?! Dubieuze zet