- A list item
10 voordelen van leren schaken voor kids
Je tegenstander verslaan op pure denkkracht, hoe tof is dat! Die mooie schaakstukken op een zwart-wit geblokt bord. Een spel dat lijkt op een puzzel die tijdens het oplossen steeds verandert … Of het nu online is of met een fysiek bord, schaken oefent een enorme aantrekkingskracht uit op kinderen. Moedig je kind vooral aan om het te leren, want schaken heeft heel veel positieve effecten op de ontwikkeling van je kind.
1. Leren schaken is supergoed voor de ontwikkeling van het kinderbrein
Van schaken word je kind slimmer! Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn, maar toch is het zo. Bekijk deze video maar eens. Het is de eerste aflevering van de kinderserie waarin Simon de Schaker en Chessto, het schaakrobotje uit Chessity, op onderzoek uitgaan. Hier legt neurowetenschapper Erik Scherder aan hen uit wat schaken precies doet met het brein:
Die positieve effecten van schaken op het brein zijn al snel merkbaar: wetenschappers in Venezuela ontdekten dat kinderen na vier maanden schaken al een meetbaar hoger IQ hebben!
2. Schaken verbetert de concentratie van je kind
Om je (school)werk goed te doen, is het belangrijk dat je goed kunt concentreren. Maar veel kinderen (en volwassenen...) lukt het simpelweg niet om hun aandacht ergens goed bij te houden. Gelukkig valt het concentratievermogen goed te trainen. Met schaken doet je kind dat op een leuke en bewezen effectieve manier. Kinderen die schaken merken al snel dat zich beter en langer kunnen focussen.
3. Schaken versterkt de denkkracht van je kind
Schaken leert kinderen logisch nadenken, problemen oplossen, creatief denken, analyseren en vooruitdenken. Want schaken is een spel waarop het helemaal aankomt op denkkracht. Geen dobbelstenen, geen geluksfactor, geen spierkracht: alleen met goed nadenken lukt het je om slimme zetten te verzinnen en je tegenstander te verslaan.
Door te schaken leren kinderen om op allerlei verschillende manieren na te nadenken en die manieren ook nog eens te combineren. Ze moeten nadenken over wat slim is op korte termijn (een goede volgende zet bedenken) en op langere termijn (een strategie uitknobbelen om de partij te winnen). Daarbij moeten ze ook nog eens flexibel zijn in hun denken, want door een zet van de tegenstander kan de hele situatie veranderen.
Dit soort complexe denkvaardigheden zijn heel belangrijk in het dagelijks leven. Het helpt kinderen bij het school- en huiswerk. Maar helpt ze ook om op te groeien tot volwassenen die goede beslissingen kunnen nemen bij bijvoorbeeld geld- en loopbaankeuzes.
4. Je kind ontwikkelt cognitieve vaardigheden met schaken
Schaken draagt bij aan de ontwikkeling van een heleboel cognitieve vaardigheden. Door te schaken wordt je kind bijvoorbeeld spelenderwijs beter in:
- Hoofdrekenen
- Ruimtelijk inzicht
- Visueel inzicht
- Geheugen gebruiken
- Plannen en vooruit denken
- Wiskundig denken
Als je kind moeite heeft met rekenen, kan schaken helpen. Deense onderzoekers ontdekten dat wekelijks een uurtje schaken zelf beter werkt dan wekelijks een uurtjes extra oefenen met rekenen!
En opmerkelijk genoeg profiteren niet alleen de abstracte leergebieden van schaken. Uit diverse onderzoeken blijkt dat kinderen door schaken zelfs beter worden in taal en lezen.
5. Leren schaken is goed voor het zelfvertrouwen van kinderen
Een kind dat zelf iets bedenkt en tot een goede brengt, krijgt meer zelfvertrouwen in wat het kan. Alleen al het gegeven dat het je lukt om een complex spel als schaken onder de knie te krijgen geeft veel voldoening en een positief zelfbeeld.
Kun je nagaan wat het met een kind doet als het af toe een potje schaak wint. Misschien wel van papa, of van die klasgenoot die altijd alles weet of veel beter in gym is dan jij. Dat is een enorme boost voor het zelfvertrouwen.
6. Schaken zorgt voor betere schoolresultaten
Na al het bovenstaande zal het je niet verbazen dat kinderen die schaken hier enorm van profiteren op school. Ze halen hogere cijfers voor rekenen en taal, letten beter op, doen beter mee, hebben een hogere eigenwaarde en vinden leren leuker.
7. Schaken bereidt je kind voor op de toekomst
De term 21e-eeuwse vaardigheden of 21st-century skills heb je vast wel eens gehoord. Dat is een kist vol gereedschap dat je kind nodig zal hebben om goed te kunnen functioneren in een veranderende wereld. Want de technologische ontwikkelingen gaan zo snel dat je aan alleen kennis en een studie niet genoeg hebt.
Een duidelijk voorbeeld is de coronacrisis: niemand heeft er ooit een gerichte vooropleiding voor gehad, maar toch moeten we er allemaal mee dealen. En zonder 21st-century skills lukt dat niet.
Schaken is een spel waarin je kind ongemerkt oefent met 21e-eeuwse vaardigheden. Tijdens een potje schaken moet je steeds creatieve oplossingen verzinnen voor problemen die je nog nooit eerder bent tegengekomen. Je kind moet kennis uit schaaklesjes en eerder gespeelde potjes toepassen in nieuwe situaties, uitkomsten visualiseren én vooruitdenken.
Geen wonder dus dat scholen over de hele wereld schaken gebruiken als middel om de 21st-century skills te trainen.
8. Je kind leert belangrijke 'life skills' door schaken
Als ouder probeer je je kinderen voor te bereiden op het leven. Je wil ze dingen bijbrengen waar ze later wat aan hebben, zodat ze zich goed staande kunnen houden in het leven en meekunnen in de maatschappij. Schaken is een geweldig spel om je kind belangrijke levens- en sociale vaardigheden bij te brengen. Wat dacht je van:
- Omgaan met en groeien van fouten
- Dealen met tegenslagen en flexibiliteit tonen
- Zich verdiepen in een ander
- Eerst denken, dan doen
- Sportief omgaan met winnen en verliezen
- Rustig blijven onder druk
- Omgaan met fouten en tegenslagen
- Geduld en langetermijndoelen stellen
Schaken is een heel geschikt middel om de executieve functies mee te trainen. Dat zijn breinvaardigheden die in hoge mate bepalend zijn voor het schoolsucces (zelfs nog meer dan intelligentie!) en je op volwassen leeftijd nodig hebt om goed te kunnen functioneren in de maatschappij.
Kinderen worden niet geboren met deze vaardigheden, maar ze worden wel geboren met het potentieel om hun executieve functies te ontwíkkelen. Sommige kinderen hebben meer steun nodig dan andere om deze vaardigheden te trainen. Thuis kun je daar veel aan bijdragen. Met spelletjes – en helemaal met een uitdagend spel als schaken - gaat dat spelenderwijs.
Gratis e-book 'Schaken en executieve vaardigheden ontwikkelen'
Wil jij meer weten over schaken en executieve functies?
Download dan ons gratis e-book.
9. Je kind ontwikkelt een 'growth mindset' door te leren schaken
Sommige kinderen zijn angstig om nieuwe dingen te leren. Ze beginnen er niet aan, of lopen gelijk vast als het even niet lukt omdat ze daarin het bewijs zien dat ze het niet kunnen. Zo’n instelling heet een fixed mindset en je kunt voorstellen dat zo’n mindset niet bevorderlijk is om iets nieuws te leren.
Het goede nieuws is dat zo’n instelling kan veranderen en dat kinderen kinderen een growth mindset kunnen ontwikkelen. Van ‘ik kan het niet’ naar ‘ik kan het nog niet’. Fouten durven maken en daarvan leren hoort erbij en is zelfs een voorwaarde om iets nieuws te leren.
Schaken is bij uitstek een spel waarbij je fouten maakt en van je fouten kunt leren. Voorwaarde is wel dat kinderen die leren schaken zich veilig voelen om fouten te maken en dat ze hierbij worden begeleid op een manier die tot een groeimindset leidt.
Het online schaakplatform Chessity is helemaal ontwikkeld vanuit dit principe. Het programma biedt ‘scaffolding’ bij het leren: je kind krijgt steeds precíes de hulp (niet meer en niet minder) die nodig is om een nieuwe vaardigheid te oefenen en zelfstandig te kunnen toepassen.
10. Kinderen vinden schaken leuk!
Zoals je inmiddels hebt gelezen zijn er een heleboel goede redenen om je kind te laten schaken. Maar de allerbelangrijkste is toch wel: schaken is gewoon een hartstikke leuk spel voor kinderen. Ze genieten ervan om lekker hun hersens te laten kraken en steeds beter te worden.
Op Chessity is die fun-factor van schaken krachtig aanwezig. Het leren gaat in de vorm van spelletjes en games waarbij je munten kunt verdienen en steeds een level hoger komt. Daarmee verdien je stickers die je dichter bij het schaakexamen brengen. Voor je het weet heb je eerste echte schaakdiploma al op zak.
Helemaal leuk: je kind krijgt op Chessity persoonlijke uitleg en hulp van het grappige robotje Chessto. Feitelijk is Chessto een unieke didactische AI-toepassing, maar kinderen zijn al snel best chess buddies forever met Chessto.
In de veilige, kindvriendelijke toernooiarena kan je kind terecht om online schaaktoernootjes te spelen tegen andere kinderen. Daarbij wordt niveau van je kind voortdurend geanalyseerd, zodat het altijd leuk én leerzaam is om mee te doen.
