Chessity logo Player

Alles weten over schaken en hoogbegaafdheid? Download de whitepaper

Ja, ik wil de whitepaper

Schaken laat hoogbegaafde kinderen sociaal-emotioneel groeien

JacquelineW12 juli 2022|Leestijd 3 min.


Cognitief ver voorlopen op leeftijdsgenootjes, maar huilen als een kleuter bij een verloren spelletje? Het zal veel ouders en leerkrachten van hoogbegaafde kinderen bekend voorkomen. Op sociaal en emotioneel gebied verloopt de ontwikkeling van hoogbegaafde kinderen niet altijd optimaal. Wist je dat schaken een ideaal spel is om de sociaal-emotionele ontwikkeling van hb-kids te stimuleren?

Schaken leert winnaars om te verliezen

Boos weglopen na een spelletje, schreeuwen, huilen. Het zijn allemaal tekenen dat een kind niet goed tegen zijn verlies kan. Hoogbegaafde kinderen hebben hier vaak last van. Niet alleen uit faalangst of het streven naar perfectie, maar ook doordat ze dingen vaak intenser beleven

Tegen je verlies kunnen is belangrijk. Omdat andere kinderen anders niet meer met je willen spelen. Maar ook omdat verliezen kinderen een kans geeft om persoonlijk te groeien.

Het beste van verliezen is dat het een kind veerkracht leert.

De Australische publiciste Jacqueline Maly heeft dat prachtig verwoord:

“Verliezen (en zijn neefje spijt) leert je vooruit te kijken, problemen op te lossen en (hopelijk) de volgende keer met meer zelfbeheersing aan de dag te leggen. Het leert je ook compassie en empathie, omdat het je nederig maakt en je wel uitkijkt om zelfvoldaan te zijn. En het beste van alles is dat het veerkracht leert, wat onbetwist dé eigenschap van een kind is die elke ouder koestert."

Door ervaring op te doen met verliezen, leert een kind op een constructieve manier om te gaan met tegenslag. Een onvoldoende op een toets, een misgelopen promotie op het werk, een afgeketste businessdeal? Wie als kind met zijn verlies heeft leren omgaan weet hoe hij na een tegenslag weer op moet krabbelen en door moet gaan.

Verliezen hoort erbij in het schaken

Sommige hoogbegaafde kinderen zijn gewend dat ze altijd winnen bij (denk)spelletjes. Als ze schaken, leren ze dat verliezen erbij hoort. Want altijd winnen is gewoonweg onmogelijk. Dat lukt zelfs de wereldkampioen niet. En zelfs als je een potje schaak wint, wordt je onderweg met verlies geconfronteerd: want er is bijna geen manier om te winnen zonder stukken kwijt te raken.

Respectvol omgaan met de tegenstander

Veel meer dan bij andere spelletjes en sporten hoort respectvol omgaan met de tegenstander erbij in het schaken. Voor een partij geef je elkaar een hand en wens je elkaar succes. Na afloop schudt je weer de hand en feliciteert de verliezer de winnaar. Die geeft op zijn beurt zijn tegenstander een compliment: ‘goed gespeeld’. Dit beleefdheidsritueel garandeert dat je altijd met waardigheid kunt verliezen. Zo’n vangnet is fijn als je nog een rooky bent op het gebied van beheerst verliezen.

Schaken leert je om een goede winnaar te zijn

Ook voor de winnaars zijn de beleefde omgangsvormen bij schaken heel leerzaam. Ze leren dat je bij online schaken gerust mag juichen, maar dat dit bij een echt potje schaken niet hoort. Daar hoor je de verliezer erkenning te geven voor zijn sterke punten ("goed gespeeld") en rekening te houden met de gevoelens van een ander.

Anders dan bij bijvoorbeeld voetbal, is uitbundig je overwinning vieren not done aan het schaakbord. Respect voor de tegenstander staat voorop.

Zelfs kinderen van vijf proberen al op een ingetogen manier te winnen. Voor hoogbegaafde kinderen die alles komt aanwaaien, is waardig leren winnen een mooie manier om te leren je niet arrogant te gedragen of naast je schoenen te gaan lopen.

Leren genieten van iets waar je niet goed bent

Goed kunnen omgaan met winnen en verliezen is belangrijk, maar verliezen biedt hoogbegaafde kinderen ook nog iets heel anders: ze ontdekken erdoor hoe leuk het kan zijn om iets te doen waarin je niet (altijd) goed bent en zeker niet altijd de beste zult zijn.

Het is goed om te weten dat je ergens plezier in kunt hebben, ook al zul je er nooit de beste in worden. Dit is een boodschap die hoogbegaafde kinderen nogal eens missen, zeker als het om denkactiviteiten gaat.

Ideaal voor peercontact

Voor hoogbegaafde kinderen is het heel fijn om contact te hebben met gelijkgestemden. Met kinderen die net zo denken als jij en hetzelfde gevoel voor humor hebben. Of die even ver zijn in hun ontwikkeling, zodat je fijn samen kunt spelen. Waar je ze vindt? Achter het schaakbord, tijdens toffe online schaakevents of gezellige offline jeugdtoernooien. Lees meer >>

Leer jouw kind omgaan met winnen en verliezen

Probeer gratis

Related content

by JacquelineW on Jul 6, 2021   1297   0
5x waarom hoogbegaafde kinderen
Schaken is een ideaal spel voor hoogbegaafde kinderen. Slimme kinderen vinden schaken vaak geweldig leuk. Eindelijk een spel dat lekker uitdagend is én blijft! Ontdek ...
by JacquelineW on Jul 12, 2021   804   0
Perfectionisme bij hoogbegaafden
Veel hoogbegaafde kinderen zijn erg perfectionistisch. Een foutje maken? Dat voelt als falen. Het schaakbord biedt een veilige omgeving om perfectionistische slimmeriken ...
by JacquelineW on Nov 3, 2019   3080   0
Executieve functies en hoogbegaa
Een IQ van 145, maar speelgoed opruimen lukt niet. Foutloos werk inleveren, maar eerst wel eindeloos treuzelen om ermee te beginnen. Of min of meer het omgekeerde: helema...

Join Chessity now! Don't worry, it's free & easy.

Login Create account

0 Comments

Gameviewer widget for your website

Just copy and paste the code below on your website wherever you want the gameviewer to display.
The gameviewer widget for websites 600px by 330px in dimensions.
<script type="text/javascript">
	var chessity_gameblog_id = 3321;
</script>
<script type="text/javascript" src="https://www.chessity.com/gameview.js"></script>